Ngay từ thời trẻ, Người đã ý thức được vai trò của thanh niên trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc là vô cùng to lớn. Như tình cảm của một người cha đối với con, Bác Hồ hiểu rõ những ưu, nhược điểm của thanh niên nước ta. Bác luôn căn dặn thanh niên:“Thanh niên sẽ làm chủ nước nhà. Phải học tập mãi, tiến bộ mãi, mới thật là thanh niên”(1). Bác luôn nhấn mạnh đến việc học tập, vấn đề cốt lõi để các thế hệ thanh niên trang bị cho mình sự hiểu biết, vốn kiến thức, một trong những điều kiện tiên quyết để đảm bảo cho các thế hệ thanh niên có thể vươn mình ra biển lớn, lấy sức trẻ làm giàu cho Tổ quốc, quê hương. Trong thư gửi thanh niên và nhi đồng toàn quốc nhân dịp Tết Nguyên Đán năm 1946, Người viết: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”(2). Bởi theo Người, đoàn viên, thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà, nước nhà thịnh hay yếu, suy hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên. Đó là niềm tin tưởng tuyệt đối của Bác, của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta vào thanh niên, đó cũng là quy luật của cuộc sống, của dân tộc Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm Đại hội thanh niên xung phong chống Mỹ, cứu nước, ngày 12-01-1967. (Ảnh tư liệu)
Xuất phát từ niềm tin yêu thanh niên mãnh liệt, Bác Hồ đã gặp gỡ thanh niên hàng trăm cuộc và có 38 tư liệu, 117 hình ảnh và bảy câu trích về thanh niên (trong Chuyên đề Hồ Chí Minh với thanh niên). Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng việc giáo dục đạo đức cho đoàn viên, thanh niên. Nhìn nhận đoàn viên, thanh niên một cách toàn diện, thấy rõ vị trí, vai trò “Là người tiếp sức cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai”(3). Do vậy, Người đặc biệt quan tâm tổ chức, bồi dưỡng đoàn viên thanh niên thành đội xung kích cách mạng, lực lượng hậu bị của Đảng nhằm kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp của giai cấp và dân tộc. Người yêu cầu mỗi đoàn viên, thanh niên phải tự giác rèn luyện, không ngừng học tập, gương mẫu xung phong trong mọi công việc. Đi đôi với việc giáo dục trí lực, nâng cao trình độ chuyên môn, nắm vững khoa học kỹ thuật, mỗi đoàn viên, thanh niên phải thường xuyên trau dồi đạo đức cách mạng, bởi theo Người: “Thanh niên phải có đức, có tài. Có tài mà không có đức ví như một anh làm kinh tế tài chính rất giỏi nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng những không làm được gì lợi ích cho xã hội, mà còn có hại cho xã hội nữa. Nếu có đức mà không có tài ví như ông Bụt không làm hại gì, nhưng cũng không có lợi gì cho loài người”(4). Và Người cũng luôn nhắc nhở thanh niên:“…Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?”(5). Đạo đức cách mạng ấy là sự triệt để trung thành với cách mạng, một lòng, một dạ phục vụ nhân dân, sẵn sàng xả thân cho đất nước, điều đó được thể hiện ở ngay trong suy nghĩ và hành động hàng ngày của mỗi đoàn viên, thanh niên. Để tuổi trẻ trở thành người cách mạng chân chính, những con người mới XHCN, Người nhấn mạnh việc cần thiết phải giáo dục đoàn viên, thanh niên tính trung thực, ngay thẳng, tác phong khiêm tốn, giản dị, tinh thần lao động tích cực, siêng năng, táo bạo và sáng tạo. Đoàn viên, thanh niên phải luôn có tinh thần cố gắng vươn lên, sống cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, luôn đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết, phải thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh để giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Không những thế, Người còn yêu cầu mỗi đoàn viên, thanh niên cần phải chống tâm lý tự ti, tự lợi, chỉ lo vun vén cho lợi ích riêng và sinh hoạt riêng của mình, chống tâm lý ham sung sướng và tránh khó nhọc, chống thói xem khinh lao động, nhất là lao động chân tay... đó là những thói xấu kìm hãm chí tiến thủ của đoàn viên, thanh niên.
Chính vì thế, việc chăm lo, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một bộ phận quan trọng trong hệ thống tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người đã dành cho thế hệ trẻ những tình cảm và sự quan tâm sâu sắc. Bác viết với cả tấm chân tình “Ưu điểm của thanh niên ta là hăng hái, giàu tinh thần xung phong. Khuyết điểm là ham chuộng hình thức, thiếu thực tế, bệnh cá nhân, bệnh anh hùng. Rất mong toàn thể thanh niên ta ra sức phát triển những ưu điểm và tẩy sạch những khuyết điểm ấy. Huy hiệu của thanh niên ta là “tay cầm cờ đỏ sao vàng tiến lên”. Ý nghĩa của nó là: Phải xung phong làm gương mẫu trong công tác, trong học hỏi, trong tiến bộ, trong đạo đức cách mạng. Thanh niên phải thành một lực lượng to lớn và vững chắc trong công cuộc kháng chiến và kiến quốc. Đồng thời phải vui vẻ, hoạt bát. Bác mong mỗi cháu và toàn thể các cháu nam nữ thanh niên cố gắng làm tròn nhiệm vụ, để xứng đáng với cái huy hiệu tươi đẹp và vẻ vang ấy”(6); và Người tin tưởng giao nhiệm vụ cho lực lượng hùng hậu này: “Tính trung bình thanh niên chiếm độ 1 phần 3 tổng số nhân dân - tức là một lực lượng to lớn. Lực lượng to lớn thì phải có nhiệm vụ to lớn”(7). Bác cũng dặn dò thêm:“ Đảng, Chính phủ và Bác rất chú ý đến thanh niên. Bác vui lòng khen ngợi những cố gắng của thanh niên… Thanh niên phải xung phong đến những nơi khó khăn gian khổ nhất, nơi nào người khác làm ít kết quả, thanh niên phải xung phong đến làm cho tốt.Trọn đời trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Tổ quốc, với Đảng, với giai cấp. Không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện: "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm", "gian khổ thì đi trước, hưởng thụ sau mọi người". Không nên tự cho mình là tài giỏi, không khoe công, không tự phụ”(8). Trước lúc đi xa, về với Các-Mác, Lênnin và thế giới người hiền, Người đã để lại cho đoàn viên, thanh niên “Muôn vàn tình thương yêu”, Người vẫn quan tâm đến thanh niên Việt Nam, giường cột nước nhà, trong Di chúc Bác căn dặn: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa “hồng” vừa “chuyên”(9).
Với những quan tâm trên của Bác, chúng ta thấy rất rõ quan điểm của Bác Hồ, của Đảng ta về thanh niên và công tác thanh niên rất nhất quán, logic và khoa học. Bác đã khẳng định: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà…”(10). Vì vậy Người luôn luôn quan tâm, giáo dục các thế hệ thanh niên, Người đã dành nhiều thời gian đi thăm các đơn vị thanh niên xung phong, viết nhiều thư gửi thanh niên, theo dõi chặt chẽ và khen thưởng kịp thời những cố gắng về mọi mặt của thanh niên. Đặc biệt, Người rất quan tâm đến thanh niên miền Nam, Người thường viết thư thăm hỏi, động viên thanh niên miền Nam đang sống dưới sự đàn áp của Mỹ, Nguỵ, chưa có ngày hoà bình. Bằng sự nhìn nhận khả năng và vai trò của thanh niên, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dự báo đúng đắn con đường dẫn tới thắng lợi: “…Với một thế hệ thanh niên hăng hái, kiên cường, chúng ta nhất định thành công trong công cuộc bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”(11). Theo Người, tương lai của đất nước, của dân tộc nằm ngay trong tay các thế hệ thanh niên mà thanh niên là lực lượng cách mạng hùng hậu, bộ phận quan trọng của dân tộc, là lớp người kế tục sự nghiệp cách mạng của cha anh.
Thực hiện theo Di huấn của Người, các thế hệ thanh niên đã quyết tâm đánh cho Mỹ cút, đánh cho Nguỵ nhào, và hôm nay đã, đang góp phần không nhỏ vào sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hoá, giữ vững an ninh quốc phòng… nhằm đưa đất nước vững bước đi theo con đường xã hội chủ nghĩa và bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới. Đặc biệt, trong “chống giặc COVID-19” hiện nay, thanh niên Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh và xứng danh thanh niên Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân quyết tâm chiến thắng đại dịch. Theo báo cáo chưa đầy đủ, tính đến cuối tháng 9-2021, có gần 1,6 triệu đoàn viên thanh niên tham gia phòng, chống dịch; tổng giá trị các hoạt động hỗ trợ, giúp đỡ thanh, thiếu nhi và nhân dân bị ảnh hưởng bởi COVID-19 của toàn Đoàn tại đợt dịch bùng phát lần thứ 4 là hơn 181 tỉ đồng. Đặc biệt, Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè 2021 được các cấp bộ Đoàn triển khai một cách thiết thực, ý nghĩa, phù hợp với điều kiện phòng, chống dịch bệnh. Với tinh thần “3T” (Tiên phong - Tương trợ - Thích ứng) đang lan tỏa và đạt hiệu quả cao.
65 năm qua, những tình cảm, sự quan tâm, chăm lo, dìu dắt của Đảng ta và Bác Hồ dành cho đoàn viên, thanh niên luôn là nguồn động lực cổ vũ, khích lệ tuổi trẻ cả nước nói chung, tuổi trẻ Sóc Trăng nói riêng hăng hái, xung kích, cùng toàn dân xây dựng và phát triển quê hương, đất nước. Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương Bác Hồ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với tinh thần “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên”(12), tuổi trẻ cả nước trong đó có tuổi trẻ Sóc Trăng đã và đang phát huy truyền thống của các thế hệ trước, hăng hái, sôi nổi hưởng ứng các cuộc vận động, các phong trào: “Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành cùng thanh niên lập thân lập nghiệp”, tích cực tham gia các diễn đàn: “Tuổi trẻ Việt Nam sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”, “Tiếp lửa truyền thống - Mãi mãi tuổi hai mươi”, “Thanh niên sống đẹp, sống có ích” và cùng cả nước vào cuộc chiến đấu mới chống COVID-19 với khí thế hào hùng, bản lĩnh quyết chiến, quyết thắng, góp phần cùng cả nước xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong trạng thái “bình thường mới”.
Thanh niên Việt Nam hôm nay và mai sau luôn nhớ công ơn của Người và của Đảng đối với thanh niên như trời cao biển rộng. Tên tuổi, cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Người mãi mãi khắc sâu trong muôn triệu trái tim của các thế hệ thanh niên Việt Nam, nguyện chiến đấu và chiến thắng dưới ngọn cờ vẻ vang của Người, của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh./.
Anh Võ
(1) Và (7) Trích “Nhiệm vụ của thanh niên ta”, Báo Nhân Dân số 657 - Tháng 12/1955.
(2) Trích “Thư gửi thanh niên và nhi đồng toàn quốc nhân dịp Tết Nguyên Đán năm 1946” - Hồ Chí Minh.
(3) Trích “Bài nói chuyện tại Đại hội toàn quốc lần thứ hai của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, ngày 20/12/1961” - Hồ Chí Minh.
(4) Theo Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia, HN. 2000, t.4, tr 135.
(5) Trích “Bài nói chuyện với sinh viên và thanh niên trong Lễ khai mạc Trường Đại học Nhân dân Việt Nam ngày 19/11/1955” - Hồ Chí Minh.
(6) Trích “Thư gửi thanh niên, tháng 4/1951” - Hồ Chí Minh.
(8) Trích “Bài phát biểu tại Hội nghị cán bộ Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam toàn miền Bắc, ngày 22/9/1962” - Hồ Chí Minh.
(9) Trích “Di Chúc của Người năm 1969” - Hồ Chí Minh.
(10) Trích “Thư gửi Hội nghị thanh niên Việt Nam ngày 17/8/1947” - Hồ Chí Minh.
(11) Trích “Bài phát biểu tại lễ kỷ niệm lần thứ 35 năm ngày thành lập Đoàn thanh niên lao động Việt Nam, tháng 3.1966” - Hồ Chí Minh.
(12) Trích “Bài thơ Bác tặng Đơn vị thanh niên xung phong 312 làm đường tại xã Cẩm Giàng, Bạch Thông, Bắc Kạn, ngày 28/3/1951” - Hồ Chí Minh.